واقعيت اين است که خرماها کالري بيشتري نسبت به اغلب ميوهها دارند، اما خوشبختانه با وجود شيريني در اين ميوه و کالري بالاي آن مصرف مقدار مناسب از آن سبب افزايش وزن نميشود.
در حقيقت اکثر انواع خرماها سديم و کلسترول و چربي ندارند و به همين دليل مصرف آن عارضه چنداني به وجود نميآورد.
گونههاي خرما
خرماي ايراني گونههاي متعددي دارد که مصارف هر کدام از آنها متفاوت است. گونههايي مانند مهتري، سلاني، شهمران، کلوته و... که در ميان اين گونهها شايد نام مضافتي براي شما از همه آشناتر باشد، گونهاي از خرما که به شکل رطب در بازارهاي داخلي و خارجي با طعمي بسيار دلچسب به فروش ميرسد.
ارزش غذايي
خرما سرشار از فيبرهاست. هر 10 عدد خرما حدود 234 کالري دارد و وجود کلسيم و ويتامين B6 و سديم، آهن، پتاسيم و پروتئين، آن را به يک منبع غني ويتامينها و مواد معدني لازم براي انسان تبديل کرده است.
به ياد داشته باشيد که خرما به علت داشتن قند زياد که بخش بيشتر ن قند ساده است، در صورت مصرف زياد و با افزايش انرژي مصرفي ممکن است باعث چاقي شما شود.
ترکيبات خرما
ترکيبات شيميايي خرما شامل ساکاروز 25 درصد، گلوکز 50 درصد، مواد آلبومينوئيدي، آب و پکتين است. خرما ويتامينهايي مانند A، B، C، E و مقاديري املاح معدني دارد.
ترکيب آن در صد گرم ميوه تازه، شامل 163 کالري انرژي، 9/0 گرم پروتئين، 3/0 گرم چربي، 38 گرم گلوسيد، 30 ميليگرم فسفر، 3/1 ميليگرم آهن، 51 ميليگرم کلسيم و 10 ميليگرم ويتامين C است.
به علاوه ميوه خشک، 300 کالري انرژي، 2 گرم پروتئين، 6/0 گرم چربي، 60 ميليگرم گوگرد، 50 ميليگرم فسفر، 650 ميليگرم پتاسيم، 65 ميليگرم منيزيم، 70 ميليگرم کلسيم، 2 ميليگرم آهن، 2/2 ميليگرم نياسين و مقدار کمي سديم دارد.
خرما
خرما در هرم غذايي
البته توجه داشته باشيد که اين مقادير ممکن است در گونههاي متعدد کمي با هم تفاوت داشته باشند، اما آنچه مسلم است، اين که خرما از ارزش غذايي خوبي برخوردار است. همانطور که گفته شد، خرما را بايد در هرم مواد غذايي، ميوه به حساب آورد.
با توجه به اندازه، هر واحد آن شامل دو تا سه عدد خرما است که شما آنچه که بر اساس نياز روزانه دو تا سه واحد ميوه ميخوريد، ميتوانيد اين تعداد را به جاي يکي از اين واحدهاي ميوه استفاده کنيد.
به ياد داشته باشيد که خرما به علت داشتن قند زياد که بخش بيشتر آن قند ساده است، در صورت مصرف زياد و با افزايش انرژي مصرفي ممکن است باعث چاقي شما شود.
افراد ديابتي يا کساني که سابقه ديابت در خانواده آنها وجود دارد، بايد تعادل را در مصرف خرما حفظ کنند.
خرماي رسيده
بخش کمي از گونههاي خرما پيش از رسيدن کامل و در مرحله کال برداشت ميشوند. اين خرماها با توجه به گونه، زرد يا قرمز هستند. اما به دليل مقدار زياد تانن، مصرفکنندگان طعم گس آن را احساس خواهند کرد.
بيشتر خرماها زماني که کاملاً رسيده شدهاند در مرحله رطب يا تمر، برداشت ميشوند. در اين زمان مقدار قند خرما به حداکثر ميزان خود رسيده و رطوبت و محتواي تانن آن کمتر شده و از نظر بافت، نرمتر از خرماي نرسيده است.
کيفيت خرما
اندازه ميوه، رنگ، بافت، نظافت و بدون نقص بودن ميوه از ضايعاتي مانند سوختگي، کرم خوردگي، شکرک زدن در سطح ميوه و ترش شدن و ميکروارگانيسمهاي فاسد کننده از شاخصهاي ظاهري خوب بودن خرما هستند.
شاخص ديگر، ميزان شيريني است. ساکاروز قند اصلي بعضي از گونههاست. در حالي که قند کمتر در بعضي ديگر از گونهها ديده ميشود. کل قند موجود در خرماي خوب بايد 50 درصد در خرماي تازه و 75 درصد در خرماي خشک باشد.
ترش شدن
تخمير ميکروبي سبب ترش شدن خرمايي ميشود که بيشتر از 25 درصد رطوبت دارند.
در صورت نگهداري خرما در دماي صفر درجه سانتيگراد، ميتوان آن را به مدت 6 تا 12 ماه نگهداري کرد و در صورت نگهداري در کابينت منزل يک ماه بيشتر قابل استفاده نيستند
شکرک زدن
کريستال شدن قند خرما زير پوست و در گوشت آن در گونههاي نرم آن ديده ميشود. با اين که شکرک زدن بر طعم خرما تأثيري ندارد اما بافت و ظاهر آن را تغيير ميدهد. براي جلوگيري از شکرک زدن، بايد خرما را در درجه حرارت مناسب نگهداري کرد.
فساد ميکروبي
فساد ميکروبي در نتيجه آلوده شدن به مخمرها، کپکها يا باکتريها اتفاق ميافتد. اين ميکروارگانيسمها با تبديل قند خرما به اسيد استيک، موجب به وجود آمدن بوي سرکه در آن ميشوند. براي جلوگيري از اين فساد، خرما بايد تا رطوبت 20 درصدي خشک شود، در دماي پيشنهاد شده انبار شود و بهداشت در مراحل گوناگون کاشت و داشت و برداشت تا بستهبندي رعايت شود.
کرم خوردگي
ممکن است در مراحل مختلف برداشت و يا هنگام نگهداري خرما به لارو بعضي از حشرات آلوده شود. براي پيشگيري از اين آلودگي ميتوان آن را با مواد ضدعفوني کنندهاي مانند متيل بروميد يا کربن دياکسيد ضدعفوني و در بستههاي ضد حشره نگهداري و انبار کرد.
خرما
شرايط نگهداري خرما
در صورت نگهداري خرما در دماي صفر درجه سانتيگراد، ميتوان آن را به مدت 6 تا 12 ماه نگهداري کرد و در صورت نگهداري در کابينت منزل يک ماه بيشتر قابل استفاده نيستند.
چنانچه بخواهيم به مدت طولانيتر آن را نگهداري کنيم، بايد از فريز کردن آن استفاده کنيم.
خرماهاي خشک معمولاً تا يک سال در يخچال نگهداري ميشوند. اگر خرما خشک شد با ريختن کمي آب گرم و يا حتي آب ميوه شکل بهتري به خود ميگيرد.
عوامل آنزيمي و غير آنزيمي ميتوانند موجب تيره شدن خرما شوند. اين مسئله با زياد شدن دما و رطوبت، افزايش پيدا ميکند. براي غير فعال کردن عوامل آنزيمي بايد غلظت اکسيژن را در محيط کم کرد.
خريد خرما
اکثر سوپرمارکتها خرماهاي تازه و يا خشک شده را در ليست فروش خود قرار ميدهند. در هر دو حال شما سعي کنيد خرمايي را انتخاب کنيد که پوست آن نازک باشد و بوي بدي نگرفته باشد و همچنين روي سطح آن اثري از دانههاي شکر ديده نشود.
پذيرايي با خرما
خرما به خودي خود بسيار لذيذ است اما اگر قصد داريد که آن را به تنهايي جلوي ميهمانتان بگذاريد ميتوانيد در آن بادام يا قطعات ريز گردو قرار دهيد.
به ياد داشته باشيد که اضافه کردن خرما به نانها يا کيکها و شيرينيهاي خانگي نيز علاوه بر خوشمزه کردن آنها خواص مفيد غذايي نيز دارد.
در ضمن با پوست کندن خرما ميتوانيد آن را در کنار سالاد در بشقابتان قرار دهيد. کندن پوست خرما هر چقدر آن را خنک کنيد، راحتتر صورت ميگيرد. پس آن را با قطعه قطعه کردن، در کنار ديگر دسرها روي ميز بگذاريد.